رشته زمین شناسی، رشته ای است دانشگاهی که در زمینه پیرایش زمین، وضعیت زمین در فضا، تاریخ زمین شناسی، شکل و ابعاد زمین، مشخصات فیزیکی و شیمیایی زمین و مواد تشکیل دهنده آن، بررسی عواملی که در شکل زمین دخیل هستند و... مطالعه و بررسی می کند.
ایجاد رشته زمین شناسی، مجموعه ای از اهداف را در نظر دارد که در نگاهی کلی به اهداف کاربردی و کلی تقسیم می شود. هدف مهم این رشته، شناخت کلی سیاره زمین، به عنوان سیاره زندگی انسان و اهداف کاربردی شناخت خاصیت شیمیایی و فیزیکی سنگهای سازنده زمین و شناخت خواص خواستگاههای زمین است.
اهداف یاد شده دارای اهمیت زیادی است، چون انسان را در کشف منابع زیرزمینی و استفاده استراتژیک، همچون حاملهای انرژی و موادی همچون طلا و نقره و نیز سنگهای ساختمانی یاری می کند. آشنایی خاصیتهای فیزیکی مواد درون زمین در شناسایی زلزله و وقوع آن مؤثر است و آشنایی خاصیتهای شیمیایی سنگها به شناسایی و استحصار مواد استراتژیکی موجود در مواد پرارزش، کمک می نماید. سرانجام آشنایی با سنگهای موجود در پوسته زمین و خواص فیزیکی آنها در زمینه های مهمی همچون سدسازی دارای اهمیت است.
زمین شناسی در حال حاضر جایگاه ویژه ای را در بین رشته ها، پیدا کرده است و کاملاً تخصصی شده است و اقتصاد بیشتر کشورها به زمین شناسی بستگی دارد. مخصوصاً در ایران، مثلاً در زمینه نفت که بیشتر موادی که از نفت گرفته می شود و از زمین گرفته می شود، مربوط به زمین شناسی است.
زمین شناسی نقش بسیار مهمی در محیط زیست دارد، مثلاً شناخت زمینهایی که بتوان در آن خانه سازی و شهرسازی کرد و شناخت مکانهایی که احتمال خطر ویرانی در اثر زلزله را دارد.
در زمینه شغلی، زمین شناسی با زمین و خاک سروکار دارد و اشخاص، در تمام فصول سال، مشغول به مطالعه و بررسی هستند. ماهیت زمین شناسی در دانشگاههای مختلف، فرق می کند. نوع استفاده از علم زمین شناسی در دانشگاهها فرق می کند، با توجه به وسعت زمین و فراگیری علم زمین شناسی، زمین شناسی شاید پر شاخه ترین و پر تخصص ترین رشته باشد.
دروس رشته زمین شناسی دارای 133 واحد است که دانشجویان با گذراندن دروس عمومی و پایه از قبیل ریاضی عمومی 2و1 و فیزیک 2و1 و شیمی عمومی به فراگیری دروس اول و تخصصی می پردازند.
برخی از این دروس شامل موارد زیر است:
زمین شناسی فیزیکی که به بررسی خصوصیات کلی زمین می پردازد.
زمین شناسی تاریخی که به مطالعه تاریخچه پیدایش کره زمین می پردازد.
بلورشناسی هندسی و بلورشناسی نوری که شناخت ویژگیهای هندسی و مشخصات نوری بلورها را مورد توجه قرار می دهد.
کانی شناسی که به بررسی کانیها یعنی اجزای تشکیل دهنده سنگها می پردازد.
سنگ شناسی رسوبی و آذری و دگرگونی که در مورد تشکیل انواع سنگها بحث می کند.
زمین شناسی ایران که به بررسی ویژگیهای زمین ایران می پردازد.
زمین شناسی نفت که به بررسی در نحوه ایجاد نفت به بحث می پردازد.
زمین شناسی به تمام معارفها و شناختهایی گفته می شود که در مورد نحوه تشکیل زمین و چگونگی استفاده از منابع خدادادی زمین به ما راههایی را نشان می دهد. اگرچه تاریخچه زمین، سابقه ای بسیار طولانی دارد، ولی بدون شک زمین شناسی علمی کمتر از 2 قرن سابقه دارد، امروزه زمین شناسی در تمام شئون زمین، مثل کشاورزی، صنایع گوناگون و... نقش اساسی دارد.
زمین شناسی نه تنها دیدگاههای اقتصادی بلکه سابقه تاریخی زمینها را نشان می دهد، به طوریکه در تاریخ سیاستهای کشورها نقش داشته است. اگر دیده می شود کشورهای استعماری به هند و آفریقا سفر می کردند، به خاطر استفاده و به دست آوردن مایحتاج خودشان از منابع آنها بوده است. بنابراین زمین شناسی در مسائل اقتصادی کشورها نقش دارد و ما می توانیم برای استفاده از منابع مهم کشورمان و استفاده درست از آن، از علم زمین شناسی استفاده کنیم.
از نظر روحی، دانشجویان می بایست، متعادل باشند و از نظر جسمی می بایست کامل باشند، چون باید مطالب را در روی زمین یاد بگیرد و مطالعه کنند. رشته زمین شناسی به دلایل نوع گرایشها، مجموعه ای متنوع را برای دانشجویان این رشته، به همراه دارد که مهمترین آنها از این قرار است:
در مقطع کارشناسی دبیری دبیرستان، در دروس زمین شناسی.
کارشناس در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی.
فعالیتها در آزمایشگاههای مربوط به بخش خصوصی.
در مقطع کارشناسی ارشد: فعالیت در سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی.
فعالیت در شرکت ملی نفت.
فعالیت در مؤسسه ژئوفیزیک و وزارت مسکن.
فعالیت در مؤسسه زمین شناسی و زلزله.
فعالیت در وزارت کشاورزی و وزارت راه و ترابری.
همچنین امکان کار در مراکز خرید و فروش جواهر به عنوان کارشناس سنگهای قیمتی برای فارغ التحصیلان این رشته امکان پذیر است.
|
